CELE I ZADANIA SAMORZĄDU ZAWODOWEGO
Samorząd pielęgniarek i położnych, został utworzony na podstawie ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 roku (Dz. U. z 1991 r. Nr 41, poz. 178, z późn. zm.) . Reprezentuje on osoby wykonujące zawody pielęgniarki i położnej oraz sprawuje pieczę nad należytym wykonywaniem tych zawodów w granicach interesu publicznego i dla jego ochrony.
Ustawa o samorządzie pielęgniarek i położnych określa organizację i zadania samorządu zawodowego pielęgniarek i położnych oraz prawa i obowiązki jego członków.
Samorząd jest niezależny w wykonywaniu swoich zadań i podlega tylko przepisom prawa.
Przynależność pielęgniarek i położnych do samorządu jest obowiązkowa.
Zadaniami samorządu są w szczególności:
- sprawowanie pieczy i nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu pielęgniarki i położnej;
- ustalanie i upowszechnianie zasad etyki zawodowej oraz sprawowanie nadzoru nad ich przestrzeganiem;
- ustalanie standardów zawodowych i standardów kwalifikacji zawodowych obowiązujących na poszczególnych stanowiskach pracy:
- współdziałanie w ustalaniu kierunków rozwoju pielęgniarstwa i położnictwa;
- integrowanie środowiska pielęgniarek i położnych;
- obrona godności zawodowej;
- reprezentowanie i ochrona zawodów;
- zajmowanie stanowiska w sprawach stanu zdrowia społeczeństwa, polityki zdrowotnej państwa oraz organizacji ochrony zdrowia;
- edukacja zdrowotna i promocja zdrowia.
Samorząd wykonuje swoje zadania w szczególności przez:
- stwierdzanie i przyznawanie prawa wykonywania zawodu;
- prowadzenie rejestrów na podstawie ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o działalności leczniczej oraz ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz.U.2014 poz. 1435 ze zm.);
- opiniowanie i przedstawianie wniosków w sprawie warunków wykonywania zawodów;
- opiniowanie warunków pracy i płacy pielęgniarek i położnych;
- opiniowanie i wnioskowanie w sprawach kształcenia zawodowego;
- prowadzenie kształcenia podyplomowego pielęgniarek i położnych;
- przewodniczenie i uczestnictwo jego przedstawicieli w komisjach konkursowych na kierownicze stanowiska pielęgniarskie lub położnicze oraz na inne stanowiska kierownicze w podmiotach leczniczych, o ile odrębne przepisy przewidują taki obowiązek;
- opiniowanie projektów aktów normatywnych w zakresie dotyczącym ochrony zdrowia i zasad organizacji opieki zdrowotnej;
- opiniowanie programów kształcenia zawodowego;
- orzekanie w zakresie odpowiedzialności zawodowej;
- prowadzenie działalności edukacyjnej, naukowej lub badawczej;
- udzielanie informacji na temat uznawania kwalifikacji zawodowych, uregulowań prawnych dotyczących ochrony zdrowia, ubezpieczeń społecznych oraz zasad etyki zawodowej w zakresie niezbędnym do wykonywania zawodu;
- współpracę z towarzystwami naukowymi, szkołami wyższymi i jednostkami badawczo-rozwojowymi w kraju i za granicą;
- współpracę z organami administracji publicznej, samorządami i organizacjami pielęgniarek i położnych za granicą oraz samorządem innych zawodów medycznych w kraju;
- organizowanie i prowadzenie instytucji samopomocowych i innych form pomocy materialnej dla pielęgniarek i położnych;
- zarządzanie majątkiem własnym;
- prowadzenie działalności wydawniczej;
- uznawanie kwalifikacji pielęgniarek i położnych będących obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, zamierzających wykonywać zawód pielęgniarki lub położnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- wykonywanie innych zadań określonych w odrębnych przepisach.
PRAWA I OBOWIĄZKI CZŁONKÓW SAMORZĄDU
Członkowie samorządu mają prawo:
- wybierać i być wybierani do organów izb, z zastrzeżeniem art. 12 oraz art. 13 ust. 2-4;
- korzystać z pomocy izb w zakresie podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz ochrony właściwych warunków wykonywania zawodu;
- korzystać z ochrony i pomocy prawnej izb;
- korzystać z innych świadczeń izb i działalności samopomocowej.
Członkowie samorządu są obowiązani:
- postępować zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz zasadami wykonywania zawodu określonymi w ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej;
- sumiennie wykonywać obowiązki zawodowe;
- przestrzegać uchwał organów izb;
- regularnie opłacać składkę członkowską;
- aktualizować dane w rejestrze pielęgniarek i rejestrze położnych.
PRAWA WYBORCZE
Czynne prawo wyborcze przysługuje wszystkim członkom izby, z wyjątkiem członków:
- wobec których orzeczono zakaz pełnienia funkcji z wyboru w organach samorządu na podstawie art.60 ust.1 pkt 5 ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych lub zawieszonych w prawie wykonywania zawodu na podstawie art. 60 ust.1 pkt 7 lub w/cyt. ustawy
- wobec których sąd orzekł prawomocnie środek karny pozbawienia praw publicznych lub środek karny polegający na zakazie wykonywania zawodu albo sąd lub prokurator wydał postanowienie o zastosowaniu środka zapobiegawczego w postaci zawieszenia wykonywania zawodu.
Bierne prawo wyborcze przysługuje wszystkim członkom izby, z wyłączeniem pielęgniarek i położnych zawieszonych w prawie wykonywania zawodu , pozbawionych praw publicznych, skazanych prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione umyślnie przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego, ukaranych przez sąd pielęgniarek i położnych jedną z kar wymienionych w art. 60 ust. 1 pkt 2-8 ustawy z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych – do czasu upływu terminu zatarcia kary lub upływu terminu, na który został orzeczony środek zapobiegawczy.
Bierne prawo wyborcze nie przysługuje członkom izby, którzy za okres co najmniej jednego roku w okresie ostatnich 5 lat przed wyborami nie wykonali obowiązku opłacenia składki członkowskiej, do dnia opłacenia tej składki.
Wybory do organów izby odbywają się w głosowaniu tajnym, przy nieograniczonej liczbie kandydatów.
Do pełnienia funkcji rzecznika odpowiedzialności zawodowej, jego zastępcy oraz członków sądów pielęgniarek i położnych mogą kandydować pielęgniarki i położne wykonujące zawód nieprzerwanie co najmniej od 10 lat.
Członkowie sądu pielęgniarek i położnych, okręgowej komisji rewizyjnej, Naczelnej Komisji Rewizyjnej, rzecznika odpowiedzialności zawodowej i jego zastępcy nie mogą być członkami innego organu samorządu, z wyjątkiem okręgowego zjazdu i Krajowego Zjazdu.
Mandat w organie izby przed upływem kadencji wygasa wskutek:
- wykreślenia z rejestru pielęgniarek i położnych prowadzonego przez okręgową radę;
- odwołania przez organ, który dokonał wyboru;
- ukarania jedną z kar wymienionych w art. 60 ust. 1 pkt 2-8;
- zawieszenia w prawie wykonywania zawodu na podstawie art. 27 ust. 4 ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej;
- odwołania składu organu;
- prawomocnego orzeczenia przez sąd środka karnego pozbawienia praw publicznych lub środka karnego polegającego na zakazie wykonywania zawodu pielęgniarki lub położnej albo prawomocnego orzeczenia przez sąd środka zabezpieczającego polegającego na zawieszeniu w wykonywaniu zawodu;
- skazania prawomocnym wyrokiem sądu za popełnione umyślnie przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego;
- niewykonania obowiązku opłacenia składki członkowskiej za okres jednego roku;
- zrzeczenia się mandatu;
- śmierci.
Mandat w organie izby ulega zawieszeniu w razie wszczęcia przeciwko osobie go sprawującej postępowania w sprawie umyślnego popełnienia przestępstwa ściganego z oskarżenia publicznego. Mandat członków sądów pielęgniarek i położnych oraz rzecznika odpowiedzialności zawodowej ulega zawieszeniu również w przypadku wszczęcia przeciwko osobie go sprawującej postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej.
Wykreślenie z prowadzonego przez okręgową izbę rejestru pielęgniarek i położnych z powodu przeniesienia się na obszar działania innej izby powoduje utratę mandatu wyłącznie w organie okręgowej izby, której pielęgniarka lub położna była członkiem.